Dược sĩ Phạm Hà
Khàn tiếng là một hiện tượng phổ biến, ai cũng có thể mắc phải, từ trẻ em cho đến người cao tuổi. Khàn tiếng có thể tạm thời hoặc là dấu hiệu cảnh báo các tình trạng nghiêm trọng liên quan đến đường hô hấp.
Khàn tiếng là gì?
Khàn tiếng (hay khàn giọng) là thuật ngữ dùng để miêu tả trạng thái giọng nói nghe khàn khàn, căng thẳng hoặc khó thở. Khàn giọng thường đi kèm triệu chứng đau rát hoặc khô họng dẫn đến khó cất tiếng nói.
Bất kỳ ai và ở mọi lứa tuổi đều có thể bị khàn tiếng. Thông thường, tình trạng này chỉ xuất hiện trong một vài ngày nhưng đôi khi khàn giọng sẽ kéo dài.
Khàn tiếng là hiện tượng khó nói, nói thều thào kèm đau rát họng
Những nguyên nhân gây khàn tiếng
Có rất nhiều nguyên nhân gây khàn tiếng khác nhau nhưng có thể chia làm hai nhóm chính: Do hành vi và tâm lý (trầm cảm, sợ hãi, nói quá nhiều,...), do tổn thương hoặc cấu trúc bất thường tại thanh quản (viêm thanh quản, viêm họng, viêm amidan,...).
Khàn tiếng do hành vi và tâm lý
Những yếu tố về hành vi và tâm lý có thể khiến bạn bị khàn tiếng như:
- Lạm dụng giọng nói: Thường gặp ở một số đối tượng như ca sĩ, phát thanh viên, giáo viên... do thanh quản phải hoạt động liên tục trong thời gian dài.
- Căng thẳng hoặc lo lắng quá mức: Khi âm thanh phát ra từ cổ họng, âm lượng và cao độ phụ thuộc rất nhiều vào tâm lý của chúng ta. Những cảm xúc tiêu cực có thể khiến người nói không muốn nói to, rõ ràng mà chỉ thều thào ở cổ họng.
Khàn tiếng do tổn thương hoặc cấu trúc bất thường tại thanh quản
Ngoài chức năng duy trì sự sống, thanh quản còn có vai trò bảo vệ đường hô hấp dưới, chịu trách nhiệm cho các cơn ho, hắt hơi và tạo ra âm thanh, góp phần tạo nên giọng nói. Do đó, những tổn thương hoặc thanh quản có cấu trúc bất thường đều là nguyên nhân gây ra khàn tiếng.
- Viêm thanh quản, viêm họng hoặc viêm amidan: Đây là những bệnh phổ biến có thể gây khàn tiếng. Nguyên nhân là do virus tấn công khiến thanh quản hoặc cổ họng bị tổn thương.
- Hạt xơ, polyp và u nang thanh quản: Dây thanh âm là một bộ phận nằm bên trong thanh quản. Nếu có khối u, nó sẽ chèn ép lên các dây thanh âm khiến không khí bị biến đổi khi nói, dẫn đến khàn giọng.
- Ung thư: Khàn giọng là một trong những cảnh báo đầu tiên của ung thư thanh quản, cổ họng, phổi,... Tế bào ung thư di căn từ vú, phổi lên các vùng khác của cơ thể lan đến giữa phổi có thể chèn lên dây thần kinh thanh quản gây khàn giọng.
Ngoài ra, một vài yếu tố nguy cơ như cảm lạnh, hút thuốc lá, dị ứng, trào ngược acid dạ dày hay những chấn thương vùng cổ, họng cũng làm gia tăng khả năng bị khàn giọng.
Cảm lạnh là nguyên nhân gây khàn tiếng
Khàn tiếng có nguy hiểm không?
Thông thường, khàn tiếng không phải là một tình trạng nguy hiểm và không có gì đáng lo ngại. Nhưng nếu bạn bị khàn giọng kéo dài trên 3 tuần thì nguyên nhân có thể xuất phát từ một căn bệnh nghiêm trọng đang tiềm ẩn.
Có nhiều bệnh ác tính có thể gây ra khàn giọng như ung thư thanh quản, ung thư trung thất, ung thư tuyến giáp,... Các bệnh lý này thường tiến triển một cách âm thầm, không triệu chứng cho đến khi ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc sự di động của thanh quản gây ra khàn giọng thì mới được phát hiện.
Do đó, nếu gặp tình trạng khàn giọng liên tục, uống thuốc mãi không khỏi, tái đi tái lại khiến bạn trở nên mệt mỏi, nói nhanh bị mệt, hụt hơi, nói không ra tiếng thì nên tìm đến bác sĩ để kiểm tra và chữa trị kịp thời. Nếu không, bệnh có thể ngày một trầm trọng và có thể bị mất tiếng vĩnh viễn.
Các cách điều trị khàn tiếng hiện nay
Những cách điều trị khàn tiếng hiện nay thường được nhiều người lựa chọn là dùng nguyên liệu thiên nhiên, liệu pháp y khoa và sử dụng thảo dược thiên nhiên. Cụ thể:
Chữa khàn tiếng bằng nguyên liệu thiên nhiên
Sử dụng nguyên liệu thiên nhiên để chữa khàn tiếng được nhiều người lựa chọn vì dễ làm và chi phí thấp. Chẳng hạn như:
Giảm khàn tiếng bằng lá hẹ và mật ong
Lá hẹ chứa các thành phần như saponin, odorin,... có tác dụng như kháng sinh giúp tiêu diệt một số loại vi khuẩn hiệu quả. Trong khi đó, mật ong chứa thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ có tác dụng giải độc, kháng viêm và tăng cường hệ miễn dịch. Nhờ đó, bộ đôi này giúp làm dịu cổ họng và chữa khàn giọng nhanh chóng.
Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm: 100g lá hẹ tươi và 3 - 5 thìa cafe mật ong. Cách thực hiện như sau:
- Đem lá hẹ đi rửa sạch và cắt thành khúc khoảng 1cm.
- Cho toàn bộ lá hẹ đã cắt vào một chén sứ. Tiếp tục cho thêm mật ong vào chén và trộn đều.
- Hấp cách thủy hỗn hợp này trong vòng 20 - 30 phút ở lửa vừa.
- Chắt lấy nước và uống mỗi lần 2 thìa, mỗi ngày uống 3 lần, tốt nhất nên uống nóng để tăng hiệu quả trị khàn giọng.
Siro lá hẹ và mật ong hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch cho thanh quản
Đẩy lùi khàn giọng bằng lá húng chanh
Lá húng chanh vị thơm, tinh dầu trong lá có tác dụng kháng sinh và sát khuẩn đường hô hấp rất tốt. Lá húng chanh kết hợp với mật ong thường dùng để trị ho, viêm họng, khàn tiếng, giúp tiêu đờm và giải cảm.
Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm có 30g lá húng chanh và 20g đường phèn. Bạn có thể thực hiện một trong hai cách sau:
- Cách 1: Dùng 30g lá húng chanh đã rửa sạch và cho một ít muối vào. Bạn nhai và ngậm lá húng chanh trong miệng vài phút, sau đó bỏ bã. Áp dụng cách này mỗi ngày 3 lần bạn sẽ thấy giọng nói cải thiện rõ rệt.
- Cách 2: Dùng 30g lá húng chanh đã rửa sạch, thái nhỏ, đem đi chưng cách thủy với 20g đường phèn. Đun lửa vừa trong vòng 20 - 30 phút. Sau đó, bạn chắt lấy nước uống mỗi ngày 3 lần để tăng hiệu quả trị khàn giọng.
Điều trị khàn tiếng bằng phương pháp y khoa
Phương pháp y khoa phổ biến dùng để điều trị khàn tiếng chính là uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Cụ thể:
- Thuốc kháng sinh: Có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn gây ra khàn tiếng. Trong đó, beta lactam và macrolid là 2 nhóm thuốc thường được kê đơn.
- Thuốc có tác dụng kháng viêm, chống dị ứng: Các loại thuốc trong nhóm này gồm có corticoid và histamine thường được kê đơn để điều trị khàn tiếng do dị ứng.
Sử dụng thảo dược thiên nhiên giảm khàn tiếng
Cùng với các biện pháp tự nhiên hay dùng thuốc, sử dụng những sản phẩm hỗ trợ nguồn gốc thảo dược cũng là cách được nhiều người lựa chọn. Tiêu biểu là sản phẩm được bào chế từ cây rẻ quạt, bán biên liên, bồ công anh và sói rừng.
Những thảo dược này chứa các kháng sinh - kháng viêm thực vật rất thân thiện với cơ thể, dễ hấp thu và hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch hiệu quả. Đồng thời giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại cho thanh quản, chống viêm, giảm phù nề, cải thiện nhanh các triệu chứng khàn tiếng mà không gây tác dụng phụ.
Một số nghiên cứu tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam đã chứng minh:
- Rẻ quạt có tác dụng tốt trong điều trị viêm họng, giảm đau, chống viêm tấy, làm mềm và ẩm niêm mạc họng.
- Dịch chiết methanol của bán biên liên có tác dụng ức chế HSV-1 và giúp chống viêm thông qua ức chế enzym oxy hóa và enzym elastase.
- Bồ công anh làm ức chế đáng kể oxit nitric (NO), prostaglandins (1 dạng axit béo) và cytokines, chúng là các nguyên tố góp phần gây ra viêm nhiễm.
- Các thành phần của cây sói rừng có tác dụng chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch và chống viêm.
Đặc biệt, thành phần trong những thảo dược này là kháng sinh thực vật nên có thể sử dụng lâu dài. Khi đó, hệ miễn dịch càng được tăng cường, có lợi cho đường hô hấp và phòng ngừa khàn tiếng tái phát.
Theo khảo sát, có hơn 90,8% người tiêu dùng hài lòng về hiệu quả cải thiện khàn tiếng, mất tiếng, viêm thanh quản,… khi sử dụng sản phẩm có thành phần từ rẻ quạt, bán biên liên, bồ công anh và sói rừng. Chính vì thế, đây là cách hỗ trợ giảm khàn tiếng bền vững nhất.
Bốn loại thảo dược chứa nguồn kháng sinh thực vật dồi dào giúp cải thiện khàn tiếng
Phòng tránh khàn tiếng bằng cách thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống là cách phòng tránh khàn tiếng vô cùng hiệu quả. Bên cạnh những hoạt động vận động cơ thể để tăng cường trao đổi chất, bạn nên duy trì lối sống sau đây để không bị khản tiếng:
- Không nói quá to hoặc la hét để tránh tổn thương dây thanh quản, tạo điền đề cho khản tiếng và các bệnh về đường hô hấp tái phát.
- Tránh ăn thức ăn cay nóng vì dễ gây kích ứng cổ họng và tăng cảm giác đau rát.
- Hạn chế sử dụng chất thích thích như rượu, bia, caffeine,... vì những thức uống này đều khiến cơ thể mất nước, dây thanh quản bị khô.
- Nên uống đủ nước mỗi ngày để giữ ẩm cho cơ thể nói chung và dây thanh quản nói riêng.
- Bỏ hút thuốc lá và tránh hút thuốc thụ động vì khói thuốc có thể làm khô dây thanh quản và khiến khàn giọng kéo dài không khỏi.
- Duy trì thói quen uống nước nóng vào mỗi buổi sáng để làm dịu cổ họng và thư giãn dây thanh quản.
Bên cạnh đó, nên ăn nhiều nhóm thực phẩm giàu vitamin, protein, có tính kháng khuẩn cao và thức ăn mềm, ấm để không làm tổn thương đến dây thanh quản và tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Nói không với rượu bia để phòng ngừa khàn tiếng
Chúng tôi đã chia sẻ đầy đủ và chi tiết nhất về tình trạng khàn tiếng. Tuy là một hiện tượng thường gặp nhưng bạn không nên bỏ qua dấu hiệu này. Cách tốt nhất để phòng ngừa khàn tiếng là sử dụng thảo dược có chứa kháng sinh tự nhiên hàng ngày giúp tăng cường miễn dịch và tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả nhé!
Nếu còn bất cứ điều gì chưa rõ về khàn tiếng, hãy comment ngay bên dưới bài viết để chúng tôi có thể hỗ trợ giải đáp trong thời gian sớm nhất.
