Viêm thanh quản ở trẻ em - Hướng dẫn ba mẹ cách chăm sóc hiệu quả

Viêm thanh quản ở trẻ em là bệnh hô hấp khá phổ biến ở trẻ mới biết đi, mẫu giáo và thường gặp vào mùa lạnh. Bệnh diễn tiến nhanh với các triệu chứng như ho, khàn giọng, khó thở và có thể tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, chăm sóc và điều trị sớm khi trẻ bị viêm thanh quản sẽ giúp hạn chế những biến chứng nguy hiểm.

Viêm thanh quản ở trẻ em là gì?

Viêm thanh quản ở trẻ em là tình trạng dây thanh âm bị viêm, sưng đỏ dẫn đến hiện tượng khàn tiếng và mất giọng. Tình trạng này xảy ra do âm thanh hình thành từ không khí đi qua dây thanh quản bị biến dạng, khiến cho giọng nói trở nên khàn, thậm chí là khó nghe.

Không giống người lớn, viêm thanh quản ở trẻ em chỉ dừng ở giai đoạn cấp và ít khi tái phát. Theo đó, viêm thanh quản cấp ở trẻ em là tình trạng niêm mạc thanh quản bị viêm dưới 3 tuần và thường do nhiễm virus đường hô hấp trên như: APC, influenza, Myxovirus, virus cúm,... hoặc nhiễm trùng vi khuẩn. Bệnh diễn biến trong 5-7 ngày rồi tự khỏi nếu không xảy ra biến chứng.

Viêm thanh quản ở trẻ em là tình trạng thanh quản bị viêm, làm thay đổi cách mà không khí đi qua

Các dạng viêm thanh quản thường gặp ở trẻ em

Có khá nhiều dạng viêm thanh quản ở trẻ em, bao gồm:

- Viêm thanh quản hạ thanh môn: Thường gặp ở trẻ nhỏ từ 1-3 tuổi. Bệnh tiến triển từ từ và đột nhiên xuất hiện triệu chứng khó thở vào ban đêm. Tiếng ho cứng, ông ổng, giọng nói gần như bình thường nhưng sau đó trở nên trầm và cứng hơn. Sáng dậy trẻ vẫn chơi bình thường.

- Viêm thanh quản co thắt hoặc viêm thanh quản giả bạch hầu: Viêm và phù nề khu trú ở vùng hạ họng, co thắt thanh quản gây ra các cơn khó thở vào nửa đêm về sáng. Triệu chứng thường thấy như: Trẻ ho ông ổng, co kéo cơ hô hấp và các cơ liên sườn.

- Viêm thanh nhiệt: Thanh nhiệt bị sưng nề, nuốt đau, khó thở tăng tiết, nhiều nước bọt, cổ ngả về trước, khó thở tăng khi nằm ngửa. Bệnh thường do vi khuẩn Haemophilus Influenzae gây ra.

- Viêm thanh quản bạch hầu: Do vi khuẩn Loeffler xâm nhập vào thanh quản gây phù nề và loét có màng giả. Màng giả trắng, dai, dính, bít tắc đường thở gây khó thở thanh quản nặng dần, nói khàn, kèm theo sốc nhiễm độc khiến tiên lượng rất nặng, dễ dẫn tới tử vong.

Những dấu hiệu và triệu chứng viêm thanh quản ở trẻ

Tùy vào mức độ và nguyên nhân gây bệnh viêm thanh quản ở trẻ em mà triệu chứng có thể khác nhau. Phần lớn các trường hợp trẻ bị viêm thanh quản thường có những biểu hiện sau:

• Khó nuốt: Trẻ bỏ ăn, chảy nước miếng.
• Khàn tiếng, giọng khàn cho đến mất tiếng.
• Sốt, chảy nước mũi, khò khè, các triệu chứng giống cảm cúm thông thường.
• Họng đau và khô, sưng hạch bạch huyết dưới hàm.
• Khi thở có tiếng rít.

Viêm thanh quản khiến trẻ bị đau họng, khàn tiếng

Bệnh viêm thanh quản ở trẻ có nguy hiểm không? Khi nào nên đi khám?

Viêm thanh quản ở trẻ hết sức nguy hiểm, nhất là trong giai đoạn cấp do diễn biến nhanh và bất thường. Lúc này, thanh quản bị phù nề dữ dội, trong khi kích thước đường thở của trẻ lại nhỏ, các tổ chức liên kết lỏng lẻo nên dễ khiến trẻ khó thở nặng và tử vong. Đôi khi, vi khuẩn, virus gây viêm thanh quản ở trẻ em còn lan sang những khu vực lân cận gây áp - xe rồi vỡ, loét do bội nhiễm làm mủ tràn xuống khí - phế quản dẫn đến viêm khí - phế quản, nặng hơn là viêm phổi.

Thêm nữa, quá trình phù nề từ hạ thanh môn lan nhanh xuống khí - phế quản, niêm mạc đường hô hấp dưới xuất tiết nhiều dịch nhầy đặc quánh sẽ càng làm tắc lòng khí - phế quản gây ra chứng khó thở. Không những thế, trẻ còn bị sốt cao, nhịp thở nhanh, thở ậm ạch, nghe có ran ở phổi. Vì diễn biến rất nhanh nên cơn khó thở do viêm thanh quản có thể gây tử vong sau 24 giờ nếu không được điều trị.

Cơn khó thở ở trẻ bị viêm thanh quản có thể chia làm 3 cấp độ, từ nhẹ đến nặng. Cụ thể:

• Mức độ nhẹ: Trẻ ho, khàn tiếng và khi khóc có tiếng thở rít.
• Mức độ trung bình: Đây là cấp độ điển hình ở trẻ bị viêm thanh quản. Biểu hiện của trẻ là thở rít ngay cả khi nằm yên, khó thở, nhịp thở nhanh và yếu.
• Mức độ nặng: Trẻ khó thở nặng, hoảng sợ, kích thích, vật vã, tím tái, thở rít không ra hơi do bị tắc nghẽn hô hấp nghiêm trọng.

Do đó, để tránh những biến chứng nguy hiểm, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi có các biểu hiện dưới đây:

- Tiếng thở của trẻ bị rít và tăng dần dù nằm yên.

- Trẻ bị khó thở, nhịp thở nhanh và bất thường, cánh mũi phập phồng.

- Trẻ mệt mỏi, uể oải.

- Trẻ phải há miệng để thở và chảy nước miếng.

- Trẻ sốt cao trên 39 độ C, miệng khô, lưỡi bẩn, có dịch trong tai.

Viêm thanh quản gây phù nề thanh môn khiến trẻ bị khó thở

Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm thanh quản ở trẻ em?

Nguyên nhân gây viêm thanh quản ở trẻ em phần lớn là do virus, chủ yếu là virus cúm như cúm A. Ngoài ra, một số loại vi khuẩn như phế cầu, Hib, bạch hầu… cũng có thể dẫn tới viêm thanh quản.

Bên cạnh đó, viêm thanh quản ở trẻ em cũng rất dễ xuất hiện khi có những điều kiện thuận lợi sau:

• Sau khi mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên: Viêm mũi họng, viêm phổi, viêm amidan…
• Nói hoặc la hét quá nhiều khiến dây thanh quản bị tổn thương.
• Hít phải các chất gây kích ứng dây thanh âm như: Khói thuốc lá, phấn hoa, hóa chất…
• Dị ứng với các tác nhân trong không khí: Bụi bẩn, nấm mốc...
• Tiền sử trào ngược họng, thanh quản.

Phải làm gì khi trẻ bị viêm thanh quản?

Nếu trẻ bị viêm thanh quản do virus, các triệu chứng thường tự biến mất mà không cần điều trị bằng thuốc. Do đó, cha mẹ tuyệt đối không dùng kháng sinh cho trẻ vì chúng chỉ có tác dụng với vi khuẩn. Thay vào đó, những biện pháp chăm sóc dưới đây sẽ hữu ích hơn:

• Cha mẹ cần trấn an trẻ đang sợ hãi. Tạo môi trường yên tĩnh để bé được nghỉ ngơi, tránh để trẻ nói, la khóc vì sẽ làm tăng áp lực lên dây thanh.
• Viêm thanh quản cấp khiến trẻ mất nước nhiều hơn bình thường, vì thế mẹ cần cho bé uống nhiều nước ấm, bổ sung oresol, nước ép hoa quả, … để giúp đào thải các độc tố khỏi cơ thể, giảm tình trạng viêm và khô họng.
• Hướng dẫn trẻ súc miệng thường xuyên với nước muối ấm pha loãng. Mẹ hoà tan ¼ muỗng cà phê muối vào 100ml nước ấm, sau đó cho bé súc miệng ngày 3 lần. Điều này sẽ giúp làm sạch vi khuẩn trong miệng, họng, đồng thời hỗ trợ điều trị viêm thanh quản cấp hiệu quả.
• Sử dụng máy làm ẩm để tăng độ ẩm không khí trong phòng của trẻ. Điều này giúp làm giảm chất nhầy trong mũi, giảm nghẹt mũi và chảy nước mũi.
• Tăng cường các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất vào bữa ăn của trẻ. Ưu tiên những thức ăn mềm, lỏng và dễ nuốt như súp, cháo, sữa. Nên chia nhỏ các bữa ăn và cho trẻ uống một chút nước ấm trước khi ăn để làm dịu họng.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn.
• Theo dõi sát sao nhiệt độ của trẻ để xử lý nhanh khi có tình huống xấu xảy ra.
• Cho trẻ sử dụng các sản phẩm thảo dược chứa bán biên liên, rẻ quạt, sói rừng, kinh giới… kết hợp vitamin C, vitamin D, kẽm gluconat. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, trong những thảo dược này có các thành phần có hoạt tính như kháng sinh thực vật giúp kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả. Nhờ đó, sử dụng thảo dược không chỉ giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm thanh quản ở trẻ em như ho, khàn giọng, đau họng… mà còn hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, phòng tránh bệnh tái phát hiệu quả.

Bán biên liên giúp kháng khuẩn, chống viêm và tăng sức đề kháng cho trẻ

Tóm lại, viêm thanh quản ở trẻ em có thể tiềm ẩn các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý đúng cách. Vì thế, cha mẹ nên có biện pháp chăm sóc phù hợp ngay khi trẻ mới phát bệnh để tránh những tổn hại đến dây thanh và ảnh hưởng đến giọng nói, cũng như sức khỏe toàn trạng của trẻ.

Nếu còn thắc mắc về chủ đề trên, bạn hãy bình luận ngay bên dưới để được chuyên gia hỗ trợ giải đáp.

Nguồn tham khảo: 

https://www.hopkinsallchildrens.org/Patients-Families/Health-Library/HealthDocNew/Laryngitis

https://www.canadian.cz/en/articles-and-news/how-can-you-recognize-and-treat-laryngitis/

https://www.childrens.com/specialties-services/conditions/laryngitis