Dược sĩ Phạm Hà
Viêm đường hô hấp trên là tập hợp của nhiều bệnh lý khác nhau ở các cơ quan thuộc hệ hô hấp phía trên như viêm họng, viêm thanh quản… Những bệnh này xảy ra thường xuyên và có thể gặp ở bất kỳ ai, từ trẻ em đến người lớn. Vậy viêm đường hô hấp trên là gì, nguyên nhân do đâu, làm sao để phòng ngừa và điều trị hiệu quả? Toàn bộ lời giải đáp cho những thắc mắc trên sẽ có trong nội dung bài viết dưới đây.
Bệnh viêm đường hô hấp trên là gì?
Viêm đường hô hấp trên là tình trạng nhiễm trùng các bộ phận thuộc đường hô hấp phía trên như mũi, xoang, họng, thanh quản. Đây đều là những cơ quan quan trọng, có nhiệm vụ vận chuyển không khí từ bên ngoài vào khí quản, di chuyển đến phổi để thực hiện quá trình hô hấp, đảm bảo cho hoạt động sống của cơ thể.
Đường hô hấp trên tiếp xúc trực tiếp với không khí nên dễ bị vi khuẩn, virus, bụi bẩn xâm nhập và tấn công gây viêm nhiễm. Theo thống kê của Bộ y tế, trung bình một người trưởng thành có thể bị viêm đường hô hấp trên từ 2 - 4 lần một năm, còn trẻ em là khoảng 6 - 8 lần.
Viêm đường hô hấp trên là tình trạng viêm nhiễm tại các bộ phận mũi, hầu họng, thanh quản,...
Đối tượng viêm đường hô hấp trên thường gặp
Bệnh viêm đường hô hấp trên thường xuất hiện ở trẻ nhỏ. Tính trên toàn thế giới, mỗi năm có hàng triệu trẻ em mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp trên. Nguyên nhân là do hệ miễn dịch của trẻ yếu, không đủ sức để chống lại sự tấn công gây bệnh từ các tác nhân bên ngoài.
Ngoài trẻ em, những người có cơ địa nhạy cảm, sức đề kháng yếu như bệnh nhân bị bệnh bạch hầu, suy tủy, HIV, người bệnh suy giảm miễn dịch sau ghép tạng,... cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên. Bởi vậy, cần có biện pháp chăm sóc, bảo vệ cơ thể đặc biệt để phòng tránh viêm đường hô hấp trên ở trẻ em, nhất là vào mùa lạnh, thời tiết hanh khô.
Trẻ em là đối tượng bị viêm đường hô hấp trên điển hình
Triệu chứng thường gặp của viêm đường hô hấp trên
Thông thường, người bệnh viêm đường hô hấp trên sẽ gặp phải một số triệu chứng điển hình sau:
- Sốt là triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân viêm đường hô hấp trên. Nhiều trường hợp, người bệnh có thể sốt cao, lên đến 39 - 40 độ C, kèm theo các dấu hiệu khác như ngứa, đau mắt, chảy nước mắt,...
- Viêm đường hô hấp trên thường gây ho khan. Cơn ho xuất hiện theo từng đợt, tần suất tăng dần, ho có thể lẫn đờm hoặc không.
- Nghẹt mũi, đau rát cổ họng, chán ăn, người mệt mỏi,... là những triệu chứng điển hình ở người bệnh viêm đường hô hấp trên.
- Một số triệu chứng khác ít gặp hơn bao gồm khó thở, buồn nôn, tiêu chảy,...
Các triệu chứng viêm đường hô hấp trên thường kéo dài từ 3 đến 14 ngày rồi tự khỏi. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, bệnh nhân phải can thiệp đến biện pháp nội, ngoại khoa để xử lý triệu chứng khó chịu nếu các dấu hiệu này kéo dài dai dẳng.
Nghẹt mũi, sổ mũi là những triệu chứng viêm đường hô hấp trên thường gặp
Nguyên nhân gây viêm đường hô hấp trên
Viêm đường hô hấp trên là hệ lụy của nhiều nguyên nhân như:
- Vi khuẩn: Liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, tụ cầu, vi khuẩn Haemophilus influenzae type B,... là những tác nhân gây viêm đường hô hấp trên phổ biến. Vi khuẩn có thể lây lan nhanh chóng từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn trong không khí khi ho, nói chuyện,...
- Virus: Virus là nguyên nhân gây viêm hô hấp trên điển hình ở trẻ em. Tác nhân này phát triển mạnh vào mùa lạnh, gây các triệu chứng ho, nghẹt mũi, đau rát cổ họng kéo dài dai dẳng.
- Thay đổi khí hậu: Thời tiết giao mùa, nhiệt độ thất thường khiến hệ miễn dịch suy yếu. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, virus phát triển, xâm nhập và tấn công gây viêm đường hô hấp trên.
- Không gian kín: Có một thực tế rằng, khi thời tiết chuyển lạnh, mọi người thường có xu hướng ở trong nhà và ít di chuyển ra bên ngoài. Tuy nhiên, ít ai biết, không gian kín là môi trường thuận lợi để vi khuẩn, virus di chuyển, dễ lây nhiễm viêm đường hô hấp trên.
- Một số yếu tố nguy cơ khác làm tăng khả năng bị viêm đường hô hấp trên gồm: Thói quen sinh hoạt kém lành mạnh, hút thuốc lá, suy giảm hệ miễn dịch,...
Vi khuẩn, virus là những nguyên nhân gây viêm đường hô hấp trên chủ yếu
Biến chứng nguy hiểm của viêm đường hô hấp trên
Các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp trên kéo dài và không được chữa trị sớm sẽ gây nhiều biến chứng khó lường như:
- Chức năng não bộ bị suy giảm, cơ thể suy nhược, người mệt mỏi.
- Rối loạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, thậm chí mất ngủ.
- Có nguy cơ cao gặp các biến chứng bệnh lý như viêm hạch bạch huyết, viêm tai giữa, áp xe họng, nhiễm trùng huyết, viêm thanh quản, viêm phổi, viêm xoang,...
- Sốt cao, đau đầu, nhiễm trùng ổ mắt, suy giảm thị lực,...
Viêm đường hô hấp trên ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống, công việc hàng ngày. Chính vì vậy, ngay khi có các biểu hiện bất thường như đau, ngạt mũi, khó thở, ho khan,... bạn nên thăm khám sớm để có biện pháp xử lý kịp thời, nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Viêm phổi là biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm đường hô hấp trên
Cách điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên hiệu quả
Các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp trên có thể tự khỏi nếu bạn biết cách chăm sóc hợp lý như xây dựng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, giữ ấm cơ thể, súc miệng bằng nước ấm, nước muối sinh lý thường xuyên. Ngoài ra, người bệnh có thể cân nhắc dùng thuốc giảm ho, hạ sốt, kháng viêm tại chỗ để cải thiện các triệu chứng viêm đường hô hấp trên. Lưu ý, thuốc tây thường tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ với sức khỏe, bởi vậy, người bệnh không nên tự ý sử dụng mà phải tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.
Ngoài ra, chuyên gia khuyên người bệnh viêm đường hô hấp trên nên sử dụng thêm sản phẩm thảo dược chứa rẻ quạt. Theo y học cổ truyền, rẻ quạt có công dụng giải độc, thanh nhiệt, hỗ trợ điều trị viêm họng, viêm amidan,... Còn theo nghiên cứu y học hiện đại, thân và rễ rẻ quạt chứa nhiều hoạt chất quý như isoflavonoid, iridal-triterpenoid, flavonoid,... có tác dụng kháng khuẩn, giảm viêm, ức chế sự tấn công của vi khuẩn gây viêm đường hô hấp trên.
Ngoài rẻ quạt, sản phẩm còn có nhiều thành phần thảo dược khác như bồ công anh, bán liên liên, sói rừng,... giúp kháng khuẩn, chống oxy hóa, hỗ trợ điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên hiệu quả. Đặc biệt, có đến hơn 90,8% người tiêu dùng rất hài lòng và hài lòng khi sử dụng sản phẩm. Đây là kết quả của cuộc khảo sát được thực hiện bởi Tạp chí Kinh tế Việt Nam vào tháng 1 năm 2021.
Thảo dược rẻ quạt hỗ trợ điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên
Biện pháp phòng ngừa viêm đường hô hấp trên hiệu quả
Viêm đường hô hấp trên gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người bệnh, nhất là với trẻ em. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa các bệnh này bằng cách thực hiện các biện pháp đơn giản sau:
- Hạn chế tiếp xúc với những người có biểu hiện sốt cao, ho khan, đau rát họng, nghẹt mũi,... Nguyên nhân là do viêm đường hô hấp trên lây lan qua không khí, việc tiếp xúc với những đối tượng này có thể khiến bạn bị nhiễm bệnh.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ vitamin, chất khoáng, nguyên tố vi lượng giúp nâng cao sức đề kháng, bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh bên ngoài.
- Tăng cường vận động thể lực bằng cách dành tối thiểu 30 phút mỗi ngày để đi bộ, đạp xe hoặc bơi lội,...
- Vệ sinh răng miệng thường xuyên giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh viêm đường hô hấp trên. Do đó, bạn nên đánh răng tối thiểu 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng và tối, kết hợp với súc miệng bằng nước ấm hoặc nước muối sinh lý thường xuyên.
- Giữ ấm cơ thể, hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
Chế độ dinh dưỡng khoa học giúp phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp trên
Trên đây là 7 điều quan trọng cần biết về viêm đường hô hấp trên mà chúng tôi đã tổng hợp. Đây là căn bệnh gây nhiều ảnh hưởng tới công việc và cuộc sống hàng ngày, vì vậy bạn nên phòng ngừa và điều trị sớm nhé!
Nếu còn bất kỳ băn khoăn nào về bệnh viêm đường hô hấp trên, bạn có thể để lại câu hỏi dưới đây cho chuyên gia để được tư vấn sớm nhất.
