Dược sĩ Phạm Hà
Khàn tiếng sau mổ tuyến giáp là kết quả của việc dây thanh quản bị kích thích trong quá trình phẫu thuật hoặc viêm dây thần kinh sau đó. Đây là biến chứng phổ biến và thường xuất hiện trong một đến hai tuần đầu tiên sau phẫu thuật. Tùy vào mỗi người mà khản giọng có thể tạm thời hoặc kéo dài đến hàng tháng, đôi khi là vĩnh viễn. Vậy làm gì để cải thiện giọng nói sau mổ tuyến giáp?
Nguyên nhân gây khàn tiếng sau phẫu thuật tuyến giáp
Nguyên nhân gây khàn tiếng sau mổ tuyến giáp có thể xuất phát trong quá trình thực hiện hoặc bị viêm nhiễm sau đó. Cụ thể:
- Tổn thương cấu trúc vùng cổ, ảnh hưởng đến sự phát âm, dẫn đến khản tiếng, mất tiếng.
- Dây thanh quản và các cơ vùng cổ bị phù nề do các yếu tố cơ học (ví dụ như nén, kéo căng) hoặc nhiệt tạo ra bởi các dụng cụ phẫu thuật.
- Dây thần kinh điều khiển dây thanh bị chèn ép cũng dẫn đến hiện tượng khản tiếng, mất tiếng sau phẫu thuật tuyến giáp.
- Dây thần kinh điều khiển của dây thanh không may bị cắt đứt khi phẫu thuật (trường hợp này hiếm gặp). Đây là tình trạng nặng nhất, rất khó để phục hồi.
Thật không may, giọng nói cũng có thể thay đổi ngay cả khi không bị chấn thương thần kinh. Tổn thương tụ máu (chảy máu bên ngoài các mạch máu) hoặc phù nề cơ bắp là những nguyên nhân đang được xem xét.
Phẫu thuật tuyến giáp có thể làm tổn thương dây thanh âm, gây ra khàn tiếng
Trên thực tế, rất khó để xác định xem mức độ khàn tiếng sau khi cắt bỏ tuyến giáp do bản thân quy trình phẫu thuật hay đến từ các nguyên nhân khác, ví dụ như thủ thuật đặt nội khí quản và rút nội khí quản.
Vì thế, việc chẩn đoán phân biệt chứng khàn tiếng sau mổ tuyến giáp đòi hỏi phải sử dụng các công cụ, chẳng hạn như soi mạch, đo điện cơ trong và ngoài thanh quản. Đồng thời, cần kết hợp với phương pháp phân tích âm thanh, bao gồm thời gian phát âm tối đa và dải tần số phát âm nhằm đánh giá sự suy giảm khách quan và chủ quan trong giọng nói của người bệnh.
Bên cạnh đó, sau phẫu thuật tuyến giáp, hệ miễn dịch cơ thể suy yếu, sức đề kháng giảm nên dễ bị tổn thương, viêm nhiễm, dẫn đến tình trạng khản tiếng, mất tiếng.
Mổ tuyến giáp bị mất tiếng có thể nói lại bình thường không?
Nếu không có chấn thương thần kinh hoặc mức độ nhẹ thì những thay đổi về giọng nói sẽ thuyên giảm trong hai đến ba tuần. Trường hợp khàn tiếng kéo dài đến 6 tháng sau khi phẫu thuật, có khả năng dây thần kinh thanh quản đã bị tổn thương, ảnh hưởng đến vùng di chuyển của dây thanh âm. Ngoài khàn tiếng dai dẳng, tổn thương dây thần kinh thanh quản còn có thể dẫn đến các triệu chứng khác sau phẫu thuật như khó nói, khó thở hoặc phát triển viêm phổi hít.
Thống kê cho thấy, có tới 10-15% bệnh nhân bị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp. Trong đó, có 1% các trường hợp bị khản tiếng hoặc mất tiếng suốt đời. Điều này xảy ra khi dây thanh quản bị cắt đứt trong quá trình phẫu thuật. Tùy vào số lượng dây thanh bị cắt đi mà bạn sẽ bị khản tiếng hoặc mất giọng hoàn toàn.
Người bị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp có thể cải thiện sau vài tuần
Điều trị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp như thế nào?
Việc điều trị khản tiếng sau phẫu thuật tuyến giáp cần phối hợp một cách tổng thể từ nguyên nhân, làm giảm triệu chứng, phục hồi lại giọng nói cho đến phẫu thuật. Cụ thể:
Tập nói đúng cách
Nếu bị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp thông thường, triệu chứng này sẽ cải thiện khi người bệnh nghỉ ngơi hợp lý. Điều quan trọng nhất lúc này là tập nói để dây thanh sớm phục hồi. Bằng cách hít thở nhẹ nhàng, lấy hơi đúng sẽ giúp dây thanh hoạt động một cách bình thường mà không bị căng cứng. Ngoài ra, ăn, nhai hay nuốt cũng cần được lưu ý để không làm tổn thương các mô xung quanh.
Tiêm phình dây thanh quản
Đối với người bị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp không đáp ứng với các biện pháp luyện nói, giải pháp thay thế có thể là phẫu thuật dây thanh quản. Lý do là bởi sau phẫu thuật tuyến giáp, dây thanh quản thường teo đi và tạo ra khe hở trong quá trình phát âm, từ đó dẫn đến khàn giọng. Tiêm phình dây thanh bằng collagen mỡ tự thân sẽ giúp làm đầy khu vực bị hở, góp phần làm giảm khản tiếng.
Di chuyển dây thanh quản bị liệt
Phương pháp di chuyển dây thanh quản bị liệt được áp dụng khi 1 trong 2 dây thanh âm gặp tổn thương. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách mở một lỗ nhỏ ở thanh quản, sau đó đẩy dây bị liệt vào giữa.
Mở khí quản
Một số ít bệnh nhân không chỉ bị khàn tiếng sau mổ tuyến giáp mà còn gặp khó khăn khi hít thở do cả 2 dây thanh bị liệt. Lúc này, can thiệp phẫu thuật để mở một lỗ thông trực tiếp từ cổ vào bên trong khí quản là cần thiết nhằm giúp cho người bệnh thở dễ dàng hơn.
Mở khí quản giúp bệnh nhân dễ thở hơn
Lời khuyên cho người bị khàn tiếng sau khi mổ tuyến giáp
Nguy cơ thay đổi giọng nói sau phẫu thuật tuyến giáp không thể loại bỏ nhưng vẫn chúng ta vẫn có thể giảm nhẹ các triệu chứng bằng cách chú ý đến một số thói quen trong ăn uống và sinh hoạt, bao gồm:
- Giảm việc sử dụng giọng nói, không la hét hay thì thầm vì sẽ gây áp lực cho dây thanh.
- Khi tập nói, hãy nói chậm và phát âm rõ ràng với âm lượng vừa đủ.
- Không hút thuốc lá, tránh tối đa việc tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Luôn uống đủ nước để cổ họng không bị khô và làm dịu thanh quản.
- Hạn chế hắng giọng, ho vì sẽ làm dây thanh quản bị kích thích, tăng nhạy cảm ở cổ họng.
- Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ nguồn gốc thảo dược như rẻ quạt, bán biên liên, bồ công anh, sói rừng. Không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng dây thanh mà những thảo dược này còn có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả. Nhờ đó, sản phẩm giúp giảm khàn tiếng và phục hồi các tế bào niêm mạc bị tổn thương ngay từ bên trong, giảm nguy cơ tái phát.
Khàn tiếng sau mổ tuyến giáp là triệu chứng thường thấy ở phần lớn bệnh nhân. Tùy vào mức độ khàn tiếng mà chúng ta có thể sử dụng nhiều cách khác nhau để cải thiện giọng nói. Do đó, hãy chăm sóc kỹ càng sau mỗi cuộc phẫu thuật nhằm hạn chế nguy cơ gặp các biến chứng có thể xảy ra với giọng nói nhé!
Nếu còn thắc mắc về chủ đề trên, bạn hãy bình luận ngay bên dưới để được chuyên gia hỗ trợ giải đáp.
Nguồn tham khảo:
https://www.topdoctors.co.uk/medical-articles/voice-changes-after-thyroid-surgery#
https://www.umms.org/ummc/health-services/surgery/endocrine-surgery/conditions/thyroid-gland/risks
https://www.verywellhealth.com/recuperating-after-thyroid-surgery-3233273
