Khản tiếng có rất nhiều nguyên nhân như cảm lạnh, viêm thanh quản, viêm amidan, viêm mũi họng… Và thường gặp ở những người có công việc thường xuyên phải nói nhiều như: Giáo viên, ca sĩ, phát thanh viên… Đặc biệt khi thời tiết thay đổi bệnh dễ tái phát. Việc sử dụng nhiều thuốc tây cũng gây ra môt số tác dụng phụ. Do vậy hiện nay nhiều bài thuốc đông y được nhiều người áp dụng mang lại hiệu quả tốt và ít gây tác dụng phụ.
Đông y cho rằng khàn tiếng phần lớn do ngoại tà cảm nhiễm, liên quan đến kinh Phế và thường phát sinh đột ngột, đó là do ngoại tà lấn Phế làm cho khí phế âm bị tổn thương mà sinh bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc hiệu quả
Chữa khản tiếng do phong nhiệt, người bệnh có cảm giác khát nước, họng sưng đau, ngũ tâm phiền nhiệt, tà uất ở phế, dùng: sinh kha tử 10g, liên kiều 10g, thuyền thoái 6g, xuyên khung 6g, cát cánh 10g, bạc hà 6g, cam thảo 6g, nam hoàng bá (núc nác) 12g, ngưu bàng tử 10g, mạch môn đông 10g, sắc uống.
Chữa viêm họng: Xạ can 4 g, kinh giới 16 g, kim ngân, huyền sâm, sinh địa mỗi vị 12 g; bạc hà, cỏ nhọ nồi, tang bạch bì mỗi vị 8 g. Sắc uống ngày một thang.
Chữ đàm nhiệt gây khản tiếng do đàm nhiệt uất kết, dùng: xạ can 6g, hạt bí đao 9g, mã đậu lình 6g, thuyền thoái 3g, qua lâu bì 9g, sa sâm 9g, tỳ bà diệp 9g, sinh ngưu bàng tử 9g, sinh cam thảo 3g, xuyên bối mẫu 3g.
Viên nén chữa viêm họng: Mỗi viên có 0,08 g bột rễ và lá xạ can, bột cát cánh 0,01 g, bột trần bì 0,01 g, tá dược vừa đủ. Mỗi ngày dùng 10 viên, chia làm 3 lần ngậm.
Chữa khản tiếng kéo dài, họng khô, đau rát, đờm dính, sốt nhẹ thường do âm hư nội nhiệt, dùng: sa sâm 12g, huyền sâm 10g, bạch quả 10g, câu kỷ tử 10g, núc nác 6g, mạch môn đông 10g, bạc hà 10g, đan bì 10g, sinh cam thảo 10g. Có thể dùng la hán 1/2 quả, đười ươi 3-4 quả, ngày 1 thang, sắc đặc ngậm rồi nuốt ngày 3-4 lần.
Rẻ quạt là vị thuốc giúp điều trị hiệu quả các bệnh lý gây khản tiếng
Chữa viêm amiđan cấp tính: Xạ can 6 g; kim ngân hoa, cỏ nhọ nồi, bồ công anh, mỗi vị 16 g, huyền sâm, sinh địa, sơn đậu căn mỗi vị 12 g; bạc hà, ngưu bàng tử mỗi vị 8 g; cát cánh 6 g. Sắc uống ngày một thang.
Hoặc: Xạ can 8 g; kim ngân hoa, thạch cao mỗi vị 20 g; huyền sâm, sinh địa, cam thảo nam mỗi vị 16 g; hoàng liên, hoàng bá, tang bạch bì mỗi vị 12 g. Sắc uống ngày một thang.
Hiện nay để thuận tiện cho việc sử dụng và có thể mang đi công tác dài ngày các nhà khoa học đã nghiên cứu và bào chế thành công viên nén với thành phần chính là xạ can hay gọi rẻ quạt kết hợp cùng nhiều thành phần khác như bồ công anh, sói rừng, bán biên liên… Giúp điều trị khản tiếng hiệu quả và các bệnh lý đường hô hấp mạn tính như: Viêm amidan mạn tính, viêm thanh quản, viêm họng…