Dược sĩ Phạm Hà
Ngày càng có nhiều ca sĩ buộc phải hủy các show diễn lớn để chuyển sang phẫu thuật sửa chữa dây thanh âm bị hư hỏng sau thời gian dài đi hát. Chung quy lại cũng là vì họ hát quá hay, giọng quá cao, họ đam mê ca hát. Nhưng liệu vấn đề mất tiếng có thực sự cải thiện theo thời gian? Hãy lắng nghe tâm sự của họ.
Hủy show vì mất tiếng, cô ca sĩ Adele "trải lòng" với fan hâm mộ
“Tôi thậm chí không biết làm thế nào để bắt đầu điều này”, Adele đã viết trong một bức thư trực tuyến cho người hâm mộ vào ngày 30/6/2017. Trước đó, cô đã biểu diễn liền bốn đêm tại sân vận động Wembley. Những ngày này, trước mặt cô là 98.000 khán giả, đây được cho là kết luận chiến thắng trong tour diễn thế giới 123 ngày của cô. Nhưng trên sân khấu, một điều gì đó không được bình thường.
“Tôi đã đấu tranh với thanh quản cả hai đêm”, cô viết, “Tôi phải cố gắng hơn rất nhiều so với bình thường”. Sau buổi trình diễn thứ hai, Adele đến gặp bác sĩ, người đã nói với cô rằng cô đã làm hỏng dây thanh quản của chính mình và không có lựa chọn nào khác ngoài việc hủy bỏ những chương trình còn lại. “Giọng ca mạnh mẽ nhất” trong giới âm nhạc thế giới đã rơi vào im lặng. “Để nói rằng trái tim tôi tan vỡ sẽ là một cách nói đầy đủ,” cô viết.
Mặc dù chỉ có 29 tuổi, Adele đã phải đi viện rất nhiều vì mất tiếng. Sáu năm trước, cô đã bị xuất huyết dây thanh sau khi hát trực tiếp trên một chương trình phát thanh của Pháp. Để điều trị, cô đã trải qua một sự can thiệp y tế, có nguy cơ cao: Vi phẫu thuật dây thanh âm. Trong phẫu thuật này, bác sĩ phẫu thuật sử dụng dao mổ thu nhỏ và kẹp gắn với cực dài được dẫn xuống cổ họng để loại bỏ bất kỳ mô bị hư hại nào đang ảnh hưởng tới độ đàn hồi của dây thanh, và tước đi giọng nói âm sắc và độ trong từ tiếng hát của Adele.
Bác sĩ phẫu thuật của Adele, Tiến sĩ Steven Zeitels cho biết có một polyp đã hình thành dưới biểu mô, ở lớp ngoài mỏng của dây thanh quản. Zeitels cẩn thận cắt lớp bằng dao mổ, và sau đó, với kẹp, ông kéo mô trở lại như một cái nắp, để lộ khối polyp phía dưới. Với một bộ kẹp thứ hai, ông lấy ra khối máu bị tụ, và làm vỡ bề mặt xuất huyết còn lại bằng laser để ngăn chảy máu và ngăn ngừa sẹo.
Biên độ cho lỗi trong các ca phẫu thuật như vậy được đo bằng phần trăm của milimet. Bạn không thể để các dụng cụ chạm vào bất kỳ mô khỏe mạnh nào. Nếu đi sâu quá, Zeitels cho biết, ông sẽ mạo hiểm làm tổn hại đến bất cứ mô mềm dây thanh âm nào của Adele. Nếu làm thế, ông nói với Adele, sẽ không có cách nào có thể bảo toàn sức mạnh và sự mềm mại cho giọng hát của cô ấy.
Vào ngày 12/2/2012, ba tháng sau khi phẫu thuật, Adele đã nhận sáu giải thưởng tại Grammys, bao gồm cả album của năm và bài hát của năm. Trong bài phát biểu chấp nhận cho màn trình diễn solo pop xuất sắc nhất, cô đã cảm ơn Zeitels đã giúp khôi phục lại giọng nói của cô ấy. Đối với hầu hết khán giả, đó là một câu chuyện cho sự trở lại trong sự nghiệp ca hát, nhưng đối với một số chuyên gia y tế, đó là thời điểm bắt đầu đánh dấu tình trạng bất ổn về giọng nói của Adele. Hơn cả rủi ro thể chất, các ca sĩ lo sợ ảnh hưởng đến sự nghiệp của họ do tái phát bệnh. Trong thế giới showbusiness, một ca sĩ bị mất tiếng được cho là sự nghiệp sụp đổ.
Không có dữ liệu chính xác về số lượng các ngôi sao ca nhạc đã trải qua phẫu thuật dây thanh trong những năm qua. Nhưng một số bác sĩ ước tính họ đã phẫu thuật dây thanh âm cho hàng nghìn ca sĩ nhạc pop, rock và cổ điển, cũng như các ngôi sao âm nhạc nổi tiếng. Các chương trình bị hủy bỏ nổi bật trên các phương tiện truyền thông đã gây khó khăn cho ngành công nghiệp âm nhạc. Khi Adele hủy bỏ hai lịch diễn còn lại của cô đồng nghĩa với việc gần 200.000 vé đã được hoàn lại.
Tại sao ca sĩ hát quá nhiều lại bị mất tiếng?
Mỗi màn trình diễn thanh nhạc liên quan đến hàng trăm nghìn va chạm nhỏ trong cổ họng. Các dây thanh âm - còn được gọi là nếp gấp thanh âm - là một cặp mỏng, giống như sậy, là các dải cơ bắp nằm bên trong thanh quản. Chúng có hình dạng như xương đòn, và chứa mật độ dày đặc nhất các dây thần kinh.
Khi chúng ta im lặng, các dây thanh vẫn còn tách biệt để tạo điều kiện thở. Khi chúng ta hát hoặc nói, không khí được đẩy lên từ phổi, và các cạnh của dây kết hợp lại với nhau trong một chuyển động cắt nhanh. Không khí làm cho dây rung, tạo ra âm thanh. Độ rung càng lớn thì âm càng cao. Vào thời điểm Adele chạm vào những nốt cao vút khi hát, dây thanh âm của cô ấy đang đập 1.000 lần mỗi giây, biến một luồng không khí từ phổi thành âm vang đủ mạnh.
Qua nhiều năm sử dụng giọng hát nặng nề, các nốt sần, hạt xơ, polyp, khối u hoặc u nang hình thành trên các nếp gấp thanh âm, làm méo mó âm thanh mà chúng tạo ra. Đối với một ca sĩ, dấu hiệu đầu tiên của rắc rối thường là sự khản tiếng rồi mất tiếng. Giọng của họ thều thào rồi tắt ngụp bởi vì dây thanh bị rách đã không thể rung tự nhiên – âm thanh không thể cộng hưởng đúng cách. Sau đó, có "lỗ hổng", một điểm trên dây thanh quản của một ca sĩ khiến họ không thể tạo ra âm thanh phù hợp. Cố gắng hết mức có thể, những nốt nhạc đó sẽ thoát ra khỏi miệng nhưng thật tệ, mọi người chỉ có thể nghe như một tiếng thở hổn hển, mệt mỏi.
Sự hao mòn giọng nói khi ca hát có thể làm cho các tổn thương bùng nổ và chảy máu, tạo ra những vết sẹo làm hỏng giọng nói, đó là những gì đã xảy ra với Adele vào năm 2011.
