Trung bình người trưởng thành có thể bị viêm đường hô hấp trên khoảng 2 – 4 lần mỗi năm và con số này còn cao hơn rất nhiều đối với trẻ em. Theo thống kê được nghiên cứu bởi các tổ chức y tế Hoa Kỳ, mỗi năm trẻ có thể bị viêm đường hô hấp trên cấp tính đến 10 lần. Nguyên nhân được xác định chủ yếu là do virus chiếm 80% các trường hợp, tuy nhiên hiện nay việc điều trị dùng phác đồ bao vây do vậy rất nhiều trẻ em kể cả người lớn bị kháng thuốc. Vì vậy việc cần thiết là biết phân biệt nguyên nhân do virut hay vi khuẩn để việc điều trị đúng mục đích. Tùy theo từng lứa tuổi và cơ địa của trẻ và tác nhân gây bệnh mà bệnh có biểu hiện và mức độ khác nhau.
Khi bị viêm đường hô hấp cần xác định nguyên nhân do vi khuẩn hay virus.
1. Viêm mũi họng do virus
Sau khi bị lây nhiễm 1 – 2 ngày, trẻ bắt đầu có biểu hiện của cảm lạnh với các triệu chứng thường gặp như:
- Ngạt mũi, hắt hơi, nhảy mũi, chảy nước mũi. Ban đầu bé sổ mũi trong, sau đó nước mũi chuyển sang màu trắng đục, xanh hoặc vàng trong 2 - 3 ngày.
- Trẻ có thể biếng ăn, ăn uống ít lại, khoc khi ăn do bị đau họng, nuốt khó, nuốt vướng.
- Ho xuất hiện sau 4 - 5 ngày do họng bị kích thích và nước mũi chảy xuống họng.
- Bên cạnh đó trẻ có thể sốt (thường chỉ sốt nhẹ, nhưng đôi khi có thể lên đến 39 - 40 độ c), nhức đầu, viêm kết mạc mắt (sợ ánh sáng, đau mắt đỏ, đau ngứa và chảy nước mắt), hơi thở hôi, đau cơ, đau bụng, nôn ói, tiêu chảy...
Thông thường các triệu chứng trên sẽ cải thiện trong vòng 7 ngày và bé sẽ nhanh chóng hồi phục.
2. Viêm họng do vi khuẩn
Không có một tiêu chuẩn chắc chắn để phân biệt giữa viêm họng do virus hay vi khuẩn. Tuy nhiên, khả năng viêm họng do vi khuẩn được nghĩ đến khi triệu chứng viêm mũi họng kéo dài hơn 10 ngày hay tình trạng sức khỏe bé trở nên xấu đi sau 5-7 ngày đầu.